Người Việt nam không mấy ai là không thuộc một đôi câu Kiều. Không mấy ai không biết đến mối tình Kim Kiều.
Yêu nhau, rồi xa nhau mười mấy năm trường. Dù âu duyên mới nhưng Kim vẫn mỏi mòn nhớ Kiều. Ôi ! Nỗi nhớ trong tình yêu mới đẹp làm sao, mới tuyệt vời làm sao. Người ta bảo tình yêu như thuốc phiện ấy. Thuốc phiện dẫu nghiện còn bỏ được Nhưng phụ nữ thì chả người đàn ông nào bỏ được. Huống hồ chàng Kim tương tư Kiều đến mức “Ba thu dồn lại một ngày lê thê”. Mới gặp thôi mà đã “Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng”. Và dù khi "Duyên Vân sớm đã se dây cho chàng", nhưng với chàng Kim:
“Tuy rằng vui chữ vu quy
Vui này đã cất sầu kia được nào
Khi ăn ở, lúc ra vào,
Càng âu duyên mới càng đào tình xưa
Nỗi nàng nhớ đến bao giờ,
Tuôn châu đòi trận, vò tơ trăm vòng
Có khi vắng vẻ thư phòng
Đốt lò hương, giở phím đồng ngày xưa
Bẻ bai rủ rỉ tiếng tơ
Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm
Dường như bên nóc bên thềm
Tiếng Kiều đồng vọng bóng xiêm mơ màng
Bởi lòng tạc đá ghi vàng,
Tưởng nàng nên lại thấy nàng về đây.
Những là phiền muộn đêm ngày,
Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần ?...”
Nỗi nhớ và tình yêu khôn nguôi đã thôi thúc Chàng đi tìm Nàng. Và chàng đã tìm được nàng
Một nhà về tới quan nha,
Đoàn viên vội mở tiệc hoa vui vầy
Tàng tàng chén cúc dở say,
Đứng lên Vân mới giãi bầy một hai.
Rằng: “Trong tác hợp cơ trời
“Hai bên gặp gỡ một lời kết giao
“Gặp cơn bình địa ba đào
“Vậy đem duyên chị buộc vào duyên em
“Cũng là phận cải duyên kim
“Cũng là máu chảy ruột mềm chớ sao ?
“Những là rày ước mai ao
“Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình !
“Bây giờ gương vỡ lại lành
“Khuôn thiêng lừa lọc đã dành có nơi
“Còn duyên may lại còn người
“Còn vầng trăng bạc còn lời nguyền xưa
“Qủa mai ba ẩy đương vừa
“Đào non sớm liệu se tơ kịp thì !”.
Dứt lời nàng vội gạt đi
“Sự muôn năm cũ kể chi bây giờ ?
“Một lời tuy có ước xưa
“Xét mình dãi gió dầm mưa đã nhiều”
“Nói càng hổ thẹn trăm chiều
“Thà cho ngọn nước thủy triều chảy xuôi !”
Khi bình đoạn này, thì ai nhìn nhận ra câu “Tàng tàng chén cúc dở say” là câu tinh tế và đắt nhất trong khổ thơ trên của cụ Nguyễn Du thì mới là sâu, mới ăn điểm của giám thị. Tại sao lại là tinh tế nhất ?. Tại sao em Vân phải mượn rượu dở say để giãi bày. Mà không phải là say quắc cần câu đâu nhé, tí ti men thôi, tàng tàng thôi, còn tỉnh chán.
Bởi vì nếu không để Kim Kiều tái hợp trong kiếp phu thê thì không thành Truyện Kiều nữa. Mà để em Vân tự dưng đẩy chồng mình cho chị Kiều thì nghe nó phô nó gượng quá. Trên đời này chả có người đàn bà nào tự nhiên và thỏa mái vô tư dâng chồng mình cho người khác cả, cho dù có là ruột thịt đi chăng nữa. Các cụ chả từng xỉ vả rằng: “Chém cha cái kiếp lấy chồng chung
Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng” đó thôi.
Thế nên Cụ Nguyễn Du mới để em Vân “tàng tàng dở say”. Ừ thì cô ấy say, cô ấy ấy có chút men nên hơi bốc đồng thế thì nó hợp hơn. Cụ đọc tâm lý mới tinh tế và kín kẽ làm sao. Câu thơ ấy đắt cũng phải thôi.
Còn trong Truyện Kiều đắt nhất phải là câu:
"Thương thay một đóa Trà mi
Con ong đã tỏ đường đi lối về..."
Đây mới là câu đắt nhất trong 3.254 câu Kiều. Nó đắt nhất bởi vì cái hình ảnh của cả cái đêm tân hôn, cả quá trình Con gái sang thì Đàn bà được hiển hiện đầy đủ nhất chỉ trong một câu lục bát.
Ngẫm Kiều xong thì đóng blog cũng phải. Vì bao nhiêu cái hay của con chữ nó ở trong Truyện Kiều hết cả rồi. Thành ra mình có muốn viết thì con chữ nó cũng chẳng ra hồn, đành thôi.
✍️