RU TA NGẬM NGÙI....

       Lâu lắm rồi mới đưa Bạn ấy đi chơi một chuyến dài ngày xa thật xa và cũng lâu lắm rồi mới thấy Bạn ấy hồn nhiên cười, hồn nhiên tung tăng như thuở mới yêu trước ống kính của mình.

Tb ngẫu hứng cùng Thơ Nhạc Ảnh.

✍️💖✍️

Ngậm ngùi một khoảng trời xanh

Em về áo trắng trên vành môi non

Bâng khuâng thuở hãy còn son

Ngậm ngùi sợi tóc gãy mòn trên vai...

*

Thời gian buông tiếng thở dài

Hồn xanh trinh nữ nhuộm phai nắng chiều

Thả lên trời một tiếng yêu

Ngậm ngùi năm tháng dạt phiêu tiếng lòng...

*

Trăng đơn thiêm thiếp bên song

Ta vò tiếng nhớ đan lòng vào mơ

Ngậm ngùi chép một vần thơ

Nghe lòng giông bão bơ vơ bóng hình

* 

Em hồn Thánh nữ nguyên trinh 

Ta cây thánh giá...neo tình vào tim...

✍️💖✍️

       Khúc "Ru ta ngậm ngùi" qua giọng ca Khánh Ly tại Bar Quán Văn trước năm 1975.

✍️

       Nhạc phẩm "Ru ta ngậm ngùi" của "Người ca thơ" họ Trịnh được viết vào cuối năm 1970 như lời thì thầm vừa  khắc khoải vừa tha thứ cho những niềm đau yêu thương cho chính mình và cho cả những ai đi tìm bình yên trong tâm hồn, trong cả trái tim vừa bị dằn vặt bởi yêu thương.

     Sau những ca khúc "Phản chiến",  sau những mất mát người thân do chiến tranh, sau những mối tình đằm đẵm tương tư không bến bờ, không đích đến, TCS bắt đầu cảm thấy mông lung vô thường đã là thuộc tính của lẽ đời, nên ông chiêm nghiệm và tìm đến thiền tính trong từng nốt nhạc sau này. Điển hình là khúc "Ru ta ngậm ngùi". Khúc ru nội tâm đầy ám ảnh của TCS, nơi ông hoài nghi về kiếp người, kiếp yêu...

       Đối với TCS tình yêu không phải thứ phù phiếm xa hoa hay những lời thề vĩnh cửu, tình yêu không vĩnh cửu. Nhưng tình yêu vĩnh cửu trong từng khoảng lặng nhẹ nhàng không ồn ào của yêu thương. Tình yêu như hơi thở như ánh mắt, như sợi tóc vừa rụng trên tay...

      Những cuộc tình trong veo như suối nguồn lên lỏi trong cuộc đời ông, trong tâm trí ông rồi cũng rời xa ông để lại nỗi cô đơn vô hồn rất Trịnh: Yêu là không níu giữ...

"Đời sao im vắng?
Như đồng lúa gặt xong
Như rừng núi bỏ hoang
Người về soi bóng mình
Giữa tường trắng lặng câm..."...

     Ông từng yêu Nàng thơ Dao Ánh với hơn 300 lá thư tình được viết từ những chiều mưa, trên những chuyến tầu, hay sớm tinh khôi dưới những giọt sương nghe tiếng chim kêu trong thảng thốt... Tình yêu ấy không cần lời, không cần sở hữu, chỉ cần "Dao Ánh_Ánh dương trong hồn tôi còn, đó là đủ rồi" (Lời TCS). Tình yêu ấy cứ lặng lẽ trong trẻo trong những tình khúc của TCS.

     Với Khánh Ly, Người tình âm nhạc, tri kỷ, Người gắn bó với Trịnh từ những ngày đầu ở Đà Lạt, ở Bar Quán Văn tới Sân khấu Văn khoa Sài Gòn bằng những tình khúc "Phản chiến". TCS từng nói "Tôi yêu Khánh Ly như yêu một phần cơ thể cuộc đời tôi, một phần hồn không thể thiếu trong âm nhạc của tôi" (Hồi ký TCS). Một cuộc tình chưa bao giờ được gọi tên, nhưng chưa bao giờ chia lìa. Một cuộc tình gắn bó cả một đời nhưng vẫn có một khoảng mong manh không ai dám vượt qua. Một người viết nhạc bằng trái tim tướp máu, một người hát bằng linh hồn nhuốm đủ thương đau, một cuộc tình gắn kết không lời. Mãi sau này khi viết hồi ký Bà mới thú nhận "Tôi yêu TCS nhưng không nói". Có lẽ cả hai trái tim, cả hai tâm hồn đã đủ thương đau nên họ không dám bước vào yêu vì sợ đau thêm lần nữa. Cả hai cứ lặng lẽ gắn bó trong cuộc tình không dám gọi tên vậy thôi...

        Mãi sau này vào cuối thập niên 80 đầu thập niên 90 TCS còn một mối tình cuối cùng với Nàng thơ cuối cùng Michiko đến từ Nhật Bản. Người mến mộ nhạc Trịnh và yêu Trịnh đến da diết đã tự học tiếng Việt và nghiên cứu nhạc Trịnh để làm cả một luận văn cao học về nhạc Trịnh tại Paris. Sau đó Michiko đã đến Vn sống 3 năm bên Trịnh để yêu Trịnh... Họ đã chuẩn bị đủ đầy cho ngày cưới, từ trang phục, nhẫn cưới tới kịch bản hôn lễ truyền thống Việt & Nhật,... Nhưng cuối cùng đám cưới đã không diễn ra. Do khác biệt văn hoá, do ký ức về "Dao Ánh_Ánh dương thời Thanh xuân" quá lớn, lại đúng lúc Dao Ánh về nước tìm gặp TCS... đã khiến họ chia tay. TCS đã viết riêng cho Nàng thơ cuối cùng khúc "Lời ru cho Michiko lúc ra đi" thay lời tiễn biệt nhẹ nhàng. Bạn nào đã xem phim "M. và Trịnh" (M. là tên viết tắt của Michiko) chắc biết, nhưng thực tế trên phim ảnh với đời thật luôn có một khoảng cách. Những góc khuất ấy Tb sẽ kể với các bạn vào một dịp khác...

      Ba mối tình, ba chương trong cuốn nhật ký cảm xúc của TCS không ai ở lại nhưng sống mãi trong âm nhạc của TCS.

      Sau những phiêu du với tình yêu và mất mát, những đau thương và chia lìa TCS viết "Ru ta ngậm ngùi" để ru chính hồn mình lành lại với yêu thương và tha thứ. Không hận thù, không ganh ghét, không trách cứ người đi, TCS chấp nhận như lẽ đời vốn thế để thêm yêu đời và yêu người hơn. Với TCS yêu là yêu suốt kiếp, yêu không níu giữ, yêu lặng lẽ trong hồn âm nhạc là đủ rồi.

"Em về, hãy về đi
Ta phiêu du một đời
Hương trầm có còn đây
Ta thắp nốt chiều nay
Xin ngủ trong vòng nôi
Ta ru ta ngậm ngùi
Xin ngủ dưới vòm cây..."

      Như lá rụng về cội, như đứa trẻ về với những nguyên sơ đầu đời. Khúc "Ru ta ngậm ngùi" như phép thử của vô thường, đến rồi đi, được rồi mất, hợp rồi tan... Không giận dữ, không cao trào, cứ ngậm ngùi lặng lẽ vậy thôi để ru hồn mình về với thiền tính, biết sống, biết yêu, biết đau, biết chấp nhận và biết buông để cầu hạnh phúc cho người ra đi. TCS từng nói "Tôi viết cho tôi, để ru chính tôi, để xoa dịu hồn tôi buông bỏ chấp niệm, không vương oán hờn".

      "Ru ta ngậm ngùi" mang triết lý vô thường của Phật giáo, sự tỉnh thức của chủ nghĩa hiện sinh, đau không rên rỉ ca thán, buông không luyến tiếc bi ai. "Môi nào hãy còn thơm...!?... Tóc nào hãy còn xanh...!?... Tim nào có bình yên..." Những câu hỏi không cần câu trả lời, mà là phép thiền trong đời người biến chuyển theo thời gian. Yêu là giữ lại trong hồn, không hờn ghen dỗi giận... Hình ảnh "Tim lăn trên đường mòn... Con chim đứng lặng câm... Tay rong rêu muộn màng..." Những cuộc tình đã "bỏ ta đi" để lại nỗi cô đơn rất Trịnh...  và "Em về, hãy về đi... Ta phiêu du một đời..." như một lời tiễn biệt nhẹ nhàng rất Trịnh. Ta không trách em đâu, ta không giận em đâu. Vì cuộc đời luôn ở phía trước, ta còn phải"phiêu du một đời"... 

"Cứ ngỡ rằng đã đến đỉnh cuộc đời

Nhưng cuộc đời vẫn còn nguyên phía trước

 Điều giản đơn vậy thôi không hiểu được

 Để bây giờ buốt nhói ở trong tim..." (Thơ Tb viết cho T.H. năm 1998)

     Yêu không níu giữ, yêu cất ở trong hồn để đồng hành theo từng tháng ngày sống... Đau không rên rỉ, tan không oán trách, buồn không bi lụy... "Ru ta ngậm ngùi" nói riêng và TCS sống để yêu là thế.

✍️💖✍️