Hơn tháng trước trong hành trình xuyên Âu-Á, Tb có ghé thăm Thụy Điển. Điều bất ngờ nhất là mình chứng kiến người dân Thụy Điển căng băng rôn biểu tình trên nhiều đường phố ở thủ đô Stockholm. Một đất nước yên bình hạnh phúc và giầu có nhất nhì thế giới mà lại có biểu tình mới lạ. Thì ra vào tháng 5.2025 các vị Đáng kính trong Viện Hàn lâm Thụy Điển đã loại nhóm nhạc ABBA khỏi danh sách Di sản Văn hóa Nghệ thuật của Thụy Điển.
Về thành công cùng sự nổi tiếng trong việc đóng góp cho nền Âm nhạc đại chúng trên toàn Thế giới của ABBA thì khỏi nói rồi. Tháng 5.2024 nhân kỷ niệm 50 năm giành ngôi quán quân Eurovision Song Contest của ABBA, Nhà vua Thụy Điển Carl XVI Gustaf và Hoàng hậu đã trao Huân chương Hoàng gia Vasa cho các thành viên của nhóm nhạc ABBA huyền thoại vì những đóng góp to lớn cho nền âm nhạc thế giới và niềm vinh danh dành riêng cho đất nước Thụy Điển. (Hơn 50 năm mới lại có công dân Thụy Điển nhận được vinh dự này từ Hoàng gia Thụy Điển)
Cũng chỉ có ABBA, một nhóm nhạc của một quốc gia không nói tiếng Anh lại đứng đầu hơn 1.000 tuần trên bảng xếp hạng Album được yêu thích nhất trong các nước nói tiếng Anh như Anh, Mỹ, Úc, Scotland, Ireland... Đó là Album Gold được phát hành vào năm 1992. Một điều lạ là khi ấy ABBA đã tan rã từ 10 năm trước (1982). Sau khi ABBA tan rã đã có một nhóm các Nhà sản xuất Âm nhạc vì yêu mến ABBA nên đã mua lại bản quyền những tác phẩm chưa được phát hành của ABBA. Năm 1992 Album Gold đã được phát hành đồng thời tại Anh và Mỹ. Cho đến nay Gold vẫn được xếp hàng đầu trên bảng xếp hạng Album được yêu thích nhất trong khối các nước nói tiếng Anh.
🎵🎼🎶
Thôi, chuyện nhà người ta, chọn hay không là việc nhà người, tất nhiên họ có lý do riêng của họ, mình không nên bàn chuyện the màn nhà người ta...
Nhưng thực sự Tb có ngậm ngùi. Thật!.
Nhớ ABBA là nhớ Happy New Year, nay mình gõ đôi dòng về cách phối âm khác lạ giữa Ca từ và Giai điệu trong Happy New Year của ABBA. Ý kiến cá nhân thôi. Bạn nào yêu âm nhạc thì nghe và xem cùng mình nha🥰.
✍️🎼✍️
Trong chúng ta, chắc không có bạn nào chưa từng nghe giai điệu Happy New Year trong mỗi độ Tết đến Xuân về.
Gần 15 năm trước trên Yahoo 360° Plus mình đã viết một bài về câu chuyện buồn khi chia tay của đôi tình nhân trong Happy New Year. Nhưng nó lại được cả thế giới hát mừng cho ngày chào đón Tết đến Xuân về🥰
Nay rảnh mình gõ vài dòng cảm hứng về ABBA huyền thoại với khúc Happy New Year bất hủ. Chỉ là chút cảm nhận ngu ngơ của cá nhân Tb thôi nha. Không đại diện cho cảm xúc của bất kỳ người yêu thích ABBA và nghe Happy New Year nào. Mỗi một bài hát đều có một khúc vọng riêng theo âm hưởng cảm xúc của từng người nghe. Con tằm chỉ biết nhả tơ chứ không biết dệt lụa.
Mình cứ tò mò không biết các bạn yêu nhạc có cảm nhận gì khi cầm trên tay bản chính lời nhạc tiếng Anh và bản dịch tiếng Việt, ra đời năm 1980, với đồng tác giả Benny Anderson và Bjorn Ulvaeus.
Cảm xúc của mình thật khác với những lần nghe trước, khi cảm nhận phần lời của bài hát cùng cách phối âm là lạ tạo nên giai điệu buồn buồn thật chậm nhưng ăn sâu đến da diết trong hồn người nghe:
Sâm banh đã cạn
Và pháo hoa đã tắt
Còn lại đây em và anh
Cảm thấy mất mát và chán nản
Bữa tiệc đã tàn
Và buổi sáng sao mà ảm đạm
Sao khác hẵn ngày hôm qua
Giờ đã đến lúc chúng ta phải nói...
*
(No more champange
And the fireworks are through
Here we are, me and you
Feeling lost and feeling blue
It’s the end of the party
And morning seems so grey
So unlike yesterday
Now’s the time for us to say)...
Tâm trạng của đôi tình nhân, sau bữa tiệc vui với mọi người trong đêm giao thừa sao nghe buồn bã, thấm đẫm một nỗi buồn nhân thế. Rượu sâm banh, pháo hoa, tiệc tùng là những từ ngữ hình ảnh được dùng nhiều cho sự kiện vui vẻ, tưng bừng dịp Noel, liền kề đón mừng năm mới, lại sánh đôi với các ca từ buồn bã: cạn, tắt, tàn, mất mát, chán nản, ảm đạm....
Nỗi chán chường ấy có lẽ bắt nguồn từ sự đổ vỡ trong hôn nhân của hai thành viên trong ban nhạc ABBA (Bjorn và Agnetha) vào năm 1979. Đến năm 1981, đến lượt hai thành viên-vợ chồng khác của ban nhạc cũng nói lời chia tay (Benny và Frida). Đó cũng là thời điểm tột cùng vinh quang và tan vỡ của ban nhạc ABBA.
🎶
Đoạn hai, lời bài hát cũng buồn nhưng có xen lẫn chút nỗi niềm, hy vọng vào ngày mới, một thế giới mới tốt đẹp, mạnh mẽ hơn và con người sống gần nhau hơn:
Đôi khi em thấy / một thế giới mới quả cảm đang đến gần / Đang sinh sôi nẩy nở / trên tro tàn của cuộc sống chúng ta / Ôi / Đúng thế, con người là một gã dại dột / Nhưng hắn cứ tưởng mình vẫn ổn / Lê lết những bàn chân bùn đất / Chẳng biết mình đang đi lạc lối / Cứ cố giữ bước đi…
🎶
Đoạn kết lại trở về với tâm trạng chán chường, mệt mỏi; hoài nghi về hoàn cảnh hiện tại, về một tương lai mờ mịt, không biết sẽ diễn tiến ra sao:
...Bây giờ em cảm thấy / Rằng mọi giấc mơ ta từng có ngày nào / Đều đã chết / Chẳng còn gì ngoài xác hoa giấy trên sàn / Một thập niên vừa chấm dứt / Nào ai biết một thập niên tới đây / Điều gì sẽ đến / Điều gì đang đợi chúng ta / Vào cuối năm tám mươi chín....
Tâm trạng ấy, nỗi buồn ấy còn do một nguyên nhân sâu xa hơn, nhân bản hơn. Nó phản chiếu đầy đủ, sinh động nỗi lo âu thế sự của cả loài người trước những diễn biến khó lường của chiến tranh, của chạy đua vũ trang, sự âm ỉ của chiến tranh lạnh, lòng thù hận của con người với con người không cùng lý tưởng ở giai đoạn thập niên 70-80 của thế kỷ trước.
Nói chung, ca từ, nội dung bài hát là một nỗi buồn, nỗi khắc khoải cùng ước vọng, mong cầu của cá nhân - của con người - trước thời khắc giao mùa. Nhưng kỳ lạ thay, giai điệu đặc sắc, lôi cuốn, mê hoặc của nó đã cứu vãn cho nội dung, ca từ của ca khúc.
Ngay ở khúc nhạc dạo đầu (introduire), những chùm âm thanh ba nốt nhạc, kết nối thành xâu chuỗi âm thanh (arpère) âm vực cao, lên xuống, uốn lượn nhịp nhàng, liên tục như tiếng sóng vỗ bờ dịu êm, bất tận: la-si-la…sol-si-sol… fa-si-fa… sol-si-sol / la-si-la… sol-si-sol… fa-si-fa… sol-si-sol, tạo ra hiệu ứng về sự náo nức, sinh sôi, chảy trôi liên tục trong lòng người nghe. Đoạn nhạc dạo này, như một dấu ấn, điểm xuyến nốt nhạc vui cho cả ca khúc, được lập đi lập lại sau mỗi lần chuyển đoạn. Nó trở thành đặc điểm, thương hiệu của ca khúc Happy New Year khi chuỗi âm thanh ấy được cất lên.
Các đoạn nhạc trong bản nhạc được viết với điệu thức trưởng, nhịp 4/4 và 2/4 thường dùng cho các bản nhạc vui, trung tính. Do vậy, âm chủ đạo của toàn ca khúc là âm điệu vui, nhẹ nhàng. Các liên hai, liên ba và dấu lặng ở các đoạn nhạc hòa hợp, uyển chuyển, liên tục, nhịp nhàng, tươi vui, đã khiến người ta không chú ý mấy, đến phần lời.
Đặc biệt ở phần điệp khúc, ca từ và giai điệu hòa hợp một cách rõ nét nhất. Ít nhiều, nó đã xua tan nỗi buồn, vực dậy niềm vui, gieo vào lòng người ta niềm tin và hy vọng vào năm mới, vào tình người, và cả tình yêu đôi lứa:
Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới
Cầu cho chúng ta có tầm nhìn hiện tại và tiếp diễn
Về một thế giới mà hàng xóm là bạn...
...
Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới
Cầu cho chúng ta có nhiều hy vọng, sẵn sàng cố gắng
Nếu chúng ta không có sức mạnh thì sẽ ngã gục và diệt vong
Anh…và…em...
...
(Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend...
...
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we don’t we might as well lay down and die
You and I.)...
Ở đoạn nhạc này, cấu trúc với các nốt nhạc liên bốn, liên năm, âm thanh như được bứt phá, liên tiếp vút cao lên, cao lên, rồi lắng chìm dần, rồi lại tiếp tục chu trình ấy, có thêm phần luyến láy rất hay ở từ ngữ cuối câu và ca từ kết bài (is a friend…, you and I…; You…..and I…..) làm nên sự ngọt ngào, đằm thắm, sâu lắng cho giai điệu và lời ca.
Happy New Year! Happy New Year!
You… and… I…
Xin dùng lời đánh giá khái quát, thú vị nhất cùng những bạn hiểu và yêu thần tượng ABBA để kết thúc bài viết:
Giai điệu đẹp lộng lẫy thoáng vẻ u buồn - Bài hát vỏn vẹn 4’23” nhưng lại ngân vang đến vô tận - Dù thế nào đi nữa, ABBA vẫn bất tử với ca khúc Happy New Year.
✍️🎼💖✍️
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Trân trọng những ý kiến đóng góp chân thành của Qúy vị. Xin cảm ơn !